ลิฟท์โดยสาร ลิฟท์บรรทุก ลิฟท์ขนของ ลิฟท์บ้าน ลิฟท์แก้ว

ลิฟต์ มีประวัติความเป็นมาอย่างไร?

การใช้ลิฟต์เริ่มต้นมาตั้งแต่ในสมัยยุคกลางด้วยกระเช้าชักรอกอย่างง่าย ที่ส่วนมากจะต้องพึ่งพาแรงงานจากมนุษย์หรืออาศัยกลไกแรงดันน้ำมาทำให้ลิฟต์สามารถเคลื่อนที่ โดยลิฟต์เป็นพาหนะสำหรับเคลื่อนย้ายสิ่งของหรือคนระหว่างชั้นในอาคารสูง มีการเคลื่อนที่ขึ้น-ลงในแนวดิ่งที่ในปัจจุบันสามารถทำงานได้ด้วยระบบไฟฟ้า (อ้างอิงจาก: วิกิพีเดีย)

ลิฟต์ที่มีรูปแบบและลักษณะการทำงานเหมือนลิฟต์ในปัจจุบัน ได้เริ่มพัฒนาขึ้นในทศวรรษที่ 1800 ด้วยการใช้แหล่งพลังงานจากน้ำหรือไอน้ำ ตัวอย่างลิฟต์ที่ใช้น้ำในการทำงาน มีกระบวนการคือการเติมน้ำลงในท่อกลวงจนถึงระดับที่เกิดแรงไฮดรอลิค (hydraulic) จากนั้นแรงที่เกิดขึ้นจะดันกล่องที่บรรทุกคนหรือสิ่งของให้เคลื่อนที่ขึ้นไปตามท่อกลวง ซึ่งต่อมาความเร็วของกล่องได้ถูกพัฒนาและปรับปรุงให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วยวิธีที่หลากหลาย ได้แก่ การพัฒนาเครื่องยกไฮดรอลิค การนำลิ้นปิดเปิดประเภทต่างๆ เข้ามาควบคุมความเร็ว รวมทั้งใช้เครื่องยก (lifts) ที่เป็นตัวช่วยให้กล่องสามารถเคลื่อนที่ขึ้น-ลงได้ดีขึ้นด้วยเชือกที่ไหลผ่านคานถ่วงน้ำหนักและรอก เป็นต้น ซึ่งลิฟต์ที่ใช้เครื่องยกมาช่วยในการทำงาน ได้พบประวัติการเริ่มใช้งานครั้งแรกในประเทศอังกฤษ ซึ่งถือได้ว่าเป็นลิฟต์ที่มีความเก่าแก่และเป็นบรรพบุรุษของลิฟต์ในปัจจุบัน

ลิฟต์ในปัจจุบันเป็นอย่างไร?

ในยุคสมัยใหม่นี้เทคโนโลยีต่างๆ ได้ถูกนำมาประยุกต์ใช้งานแพร่หลายมากขึ้น ตัวอย่างเช่น การเปลี่ยนจากระบบปุ่มกดมาใช้งานด้วยระบบแผ่นกุญแจ การควบคุมความเร็วของลิฟต์ด้วยกลไกการเปิด-ปิดและตัวตัดต่างๆ และการใช้ระบบเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์เข้ามาเสริมการทำงานของลิฟต์ให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เป็นต้น

ลิฟท์มีกี่ประเภท?

ลิฟต์สามารถแบ่งแยกได้ตามลักษณะการทำงาน ดังนี้
-ลิฟต์ระบบไฮดรอลิค
-ลิฟต์ระบบสลิง
โดยระบบลิฟต์ระบบสลิง เป็นระบบที่สามารถนำมาประยุกต์ในการใช้งานด้านต่างๆ ได้ค่อนข้างมากและหลากหลาย มีค่าใช้จ่ายในการติดตั้งไม่สูงมาก แตกต่างจากระบบไฮดรอลิคที่ถึงแม้จะมีระบบการทำงานที่ง่ายกว่า แต่เนื่องจากในขั้นตอนการติดตั้งจำเป็นต้องฝังกระบอกบรรจุน้ำยาไฮดรอลิกให้ลึกเท่ากับความสูงของตึก ทำให้มีค่าใช้จ่ายในการติดตั้งสูง ลิฟต์ระบบสลิงจึงได้รับความนิยมและถูกใช้งานอย่างแพร่หลายมากกว่าระบบไฮดรอลิค

ลิฟต์ในปัจจุบัน เป็นปัจจัยที่สำคัญสำหรับการขนหรือเคลื่อนย้ายสิ่งของ การพักอาศัยและการทำงานของมนุษย์ในตึกที่มีความสูงมากๆ รวมทั้งเป็นสิ่งจำเป็นที่เป็นตัวช่วยอำนวยความสะดวกแก่ผู้พิการแทนการใช้บันไดอีกด้วย ซึ่งจะเห็นได้ว่าไม่เพียงแต่ตึกสูงระฟ้าเท่านั้นที่นำลิฟต์มาใช้ประโยชน์ภายในอาคาร แต่สำหรับอาคารที่มีจำนวนชั้นไม่มากก็ยังจำเป็นต้องใช้ประโยชน์จากลิฟต์ด้วยเช่นเดียวกัน

ลิฟท์แต่ละประเภทมีรายละเอียดดังนี้

1. ลิฟท์โดยสาร
เป็นลิฟต์แบบมาตราฐาน สวยงาม ปลอดภัย และมีความเร็วสูงเพื่อตอบสนองต่อการใช้งาน ไม่มีการ จำกัดจำนวนชั้น อุปกรณ์มาตราฐาน เหมาะสำหรับอาคารสำนักงาน และที่พักอาศัยทั่วไป
ลิฟท์โดยสารมีทั้งแบบมีห้องเครื่อง และไม่มีห้องเครื่อง มีขนาดตั้งแต่ 6คน/450กก., 8คน/550กก., 9คน/600กก. จนถึง 24คน/1600กก.
ความเร็วของลิฟต์จะขึ้นอยู่่กับความสูงของอาคาร โดยส่วนใหญ่จะแบ่งออก เป็น 3 ระดับคือ
- ลิฟท์ความเร็วต่ำ มีความเร็วไม่เกิน 60 เมตร/นาที มักใช้ในอาคารที่มีความสูงไม่เกิน 10 ชั้น
- ลิฟท์ความเร็วปานกลาง มีความเร็วระหว่าง 90-105 เมตร/นาที มักใช้ในอาคารที่มีความสูงระหว่าง 10-25 ชั้น
- ลิฟท์ความเร็วสูง มีความเร็วไม่เกิน 120 เมตร/นาทีขึ้นไป มักใช้ในอาคารที่มีความสูงมากกว่า 25 ชั้น

1.1 ลิฟท์โดยสาร แบบมีห้องเครื่อง (Traction Elevator)
เหมาะสำหรับอาคารที่มีพื้นที่เพียงพอติดตั้งเครื่องลิฟท์ได้ โดยส่วนใหญ่จะอยู่ชั้นบนสุดของอาคาร

1.2 ลิฟท์โดยสาร แบบไม่มีห้องเครื่อง (Roomless Elevator)
เหมาะสำหรับอาคารที่มีความสูงแต่มีพื้นที่ไม่เพียงพอที่จะติดตั้งเครื่องลิฟต์ได้ จึงได้มีการออกแบบตัว เครื่องให้เล็กกว่าปกติเพื่อประหยัดพื้นในที่ติดตั้ง เช่นอาคารที่ไม่ได้รับการออกแบบเพื่อติดตั้งลิฟท์ มาตั้งแต่แรก

2. ลิฟท์โดยสารกึ่งส่งสินค้า
เป็นลิฟต์ที่สามารถโดยสารและบรรทุกสินค้าได้ คล้ายกับลิฟท์เตียงในโรงพยาบาลทั่วไป แต่สามารถเลือกขนาด และน้ำหนักบรรทุกได้มากกว่า ความเร็วอยู่ระหว่าง 30-60 เมตร/นาที ลัษณะพิเศษคือ มีขนาดประตทีู่เปิดกว้างกว่าลิฟต์โดยสาร เหมาะกับสินค้าที่มีขนาดใหญ่ รวมถึงสินค้าที่มีน้ำหนักมาก เหมาะสำหรับใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม และโกดังสินค้า

3. ลิฟท์ส่งสินค้า/ลิฟท์บรรทุก (ไม่สามารถโดยสารได้)
เป็นลิฟท์ที่มีความยืดหยุ่นของขนาด และน้ำหนักบรรทุก สามารถเลือกน้ำหนักบรรทุกได้ถึง 3 ตัน รวมถึงสามารถทำตามขนาดที่ต้องการได้ (ขึ้นอยู่กับขนาด ของช่องลิฟท์) เหมาะสำหรับใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมเพื่อขนส่งสินค้าทั่วไป รวมถึงสินค้าที่มีน้ำหนักมาก

4. ลิฟท์อาหาร/ลิฟท์ส่งเอกสาร (ไม่สามารถโดยสารได้)
เป็นลิฟตขนาดเล็ก และบรรทุกน้ำหนักที่ไม่มาก โดยส่วนใหญ่จะใช้ส่งเอกสารหรืออาหาร น้ำหนักบรรทุกไม่เกิน 500 กก. ความเร็วอยู่ระหว่าง 15-30 เมตร/นาที เหมาะสำหรับร้านอาหาร ภัตตาคาร โรงพยาบาล โรงแรม

5. ลิฟท์เตียง/ลิฟท์โดยสารสำหรับขนย้ายผู้ป่วยในโรงพยาบาล
เป็นลิฟท์แบบมาตราฐาน มีหลายขนาด มีความเร็วที่ช้าเพื่อไม่ให้คนไข้เกิดกระทบกระเทือนเมื่อลิฟต์ วิ่ง ลักษณะพิเศษคือ มีด้านลึก/ยาวกว่าด้านกว้างของประตูลิฟท์ มีการติดตั้งปุ่มกดอักษรเบลล์ แผงปุ่มกดจะติดตั้งไว้ในระดับต่ำ และมีเสียงพูดประกาศบอกชั้น เป็นต้น

6. ลิฟท์บ้าน
เป็นลิฟต์แบบมาตราฐาน ตัวลิฟต์มีขนาดเล็กเหมาะสำหรับที่พักอาศัย และเหมาะกับการใช้งานกับผู้สูงอายุ หรือผู้ป่วยที่ใช้รถเข็น
มีความเร็วที่ต่ำและ สามารถติดตั้งภายนอกอาคารได้